Những điều bạn chưa biết về nấm đông cô và cách chế biến chúng

Đặc điểm và cách nhận biết nấm đông cô

Với công dụng điều hòa khí huyết, tăng cường hệ miễn dịch, trợ giúp tiêu hóa, nấm đông cô đã trở thành một trong những loại thực phẩm cực kì hữu ích, bổ dưỡng và tốt cho sức khỏe của con người. Mời các bạn cùng nấm tươi tìm hiểu về đặc điểm và công dụng chúng.

1. Đặc điểm nấm đông cô

Nấm đông cô có dạng như cái ô, đường kính 4-10 cm, màu nâu nhạt, khi chín chuyển thành nâu sậm. Trên mặt nấm có những vảy nhỏ màu trắng. Thịt nấm màu trắng, cuống hình trụ. Nấm mọc ký sinh trên những cây có lá to và thay lá mỗi mùa như dẻ, sồi, phong. Loài thực vật này mọc hoang nhiều ở Việt Nam, Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc. Ở Mỹ, nông dân trồng nấm hương tại các trang trại. Mỗi khúc gỗ có thể cho nấm ký sinh 3-7 năm.

Chúng chứa khá nhiều đạm và đặc biệt giàu khoáng chất, vitamin, chẳng hạn như vitamin C, B, tiền vitamin D, canxi, Niacin, nhôm, sắt, magiê… Nó có khoảng 30 enzym và tất cả các acid amin tối cần cho cơ thể (tức là những acid amin mà cơ thể không tổng hợp được). Nấm cũng có một số alcool hữu cơ mà khi nấu chín, các alcool này biến đổi, tạo thành mùi thơm đặc biệt của nó.Vì Shiitake có chứa nhiều chất cần thiết cho cơ thể nên những người ăn chay nên dùng thường xuyên loại nấm này .

2. Cách nhận biết nấm đông cô

• Mũ nấm lớn khoảng 5-20 cm; màu nâu vàng, nâu xám, nâu đậm, co hình cong; mũ và thân mọc chắc liền nhau .
• Dưới mũ: trắng nhạt, hơi vàng nâu, mọc tròn và có dạng răng cưa
• Thân: vàng nâu, mọc moc xéo qua một bên , hoặc ở trung tâm
• Thịt nấm: từ trắng đến có màu vàng lạt
• Mùa nấm: quanh năm trồng nấm trên thân cây
• Mùi vị: thơm, giống như hành

 3. Nấm đông cô khô tốt không?

– Nấm đông cô khô hay tươi đều có tác dụng điều hòa khí huyết, tăng cường hệ miễn dịch, trợ giúp tiêu hóa.

– Trong Đông dược, chúng được coi là vị thuốc bổ nổi tiếng, được tôn là “dược liệu” chống suy lão và trường thọ.

– Theo y học cổ truyền, loại nấm này vị ngọt tính bình, có công dụng bổ tỳ, ích khí, dưỡng huyết, hoà huyết, tiêu đờm, có tác dụng tăng cường hệ miễn dịch của cơ thể, ức chế tế bào ung thư, hạ huyết áp, giảm cholesterol máu, phòng ngừa sỏi thận và sỏi tiết niệu, trợ giúp tiêu hoá…

– Nấm đông cô được coi là thực phẩm cho những người bị thiếu máu do thiếu sắt, cao huyết áp, tiểu đường, rối loạn lipit máu, trẻ em suy dinh dưỡng…

Những lợi ích từ nấm đông cô cực hữu ích

1. Cung cấp vitamin B

Chúng cung cấp các vitamin B phức tạp có lợi cho sự trao đổi chất bằng cách giúp cơ thể chuyển đổi thực phẩm thành năng lượng. Vitamin B cũng giúp cơ thể tạo ra các tế bào hồng cầu, bảo vệ con bạn khỏi bị thiếu máu. Chỉ cần ăn 4 chiếc nấm là bạn đã có 1/7 lượng chất riboflavin, 1/5 lượng chất niacin và 1/6 lượng vitamin B6 khuyến nghị mỗi ngày. Nấm khi nấu chín có ít vitamin hơn và loại nấm khô chứa ít riboflavin hơn nấm tươi.

2. Bảo vệ sức khỏe tim mạch

Chất d-Eritadenine (còn gọi là lentinacin, lentsine, viết tắt là DEA) có trong nấm giúp làm giảm lượng cholesterol trong máu. Hợp chất đường liên phân tử glucans beta trong nấm cũng có tác dụng này. Nấm đông cô có thể ngăn chặn quá trình sản xuất phân tử bám vào, giúp bảo vệ các mạch máu.

Ngoài ra, nấm còn có một số chất chống ô-xy hóa là man gan, selenium, kẽm, đồng bảo vệ mạch máu khỏi sự thiệt hại do quá trình này gây ra. Đặc biệt, chất ergothioneine (ET), có nguồn gốc từ a-xít amin histidine có lợi cho ti thể (mitochondria). Ti thể sử dụng ô-xy để tạo ra năng lượng cho các tế bào, trong đó có tế bào tim, giúp tim mạch khỏe mạnh.

3. Phòng ngừa và điều trị bổ sung với một vài loại bệnh ung thư

Lentinan, một trong những thành phần chính của nấm đông cô có hiệu quả ức chế enzyme cytochrome P450 1A, thủ phạm gây viêm và ung thư. Thử nghiệm trên động vật cho thấy các chất chiết xuất từ nấm rất có lợi trong việc chống ung thư ở các tế bào ruột kết. Chất lentinan còn trợ giúp hệ thống miễn dịch, có thể ngăn cản các tế bào ung thư vú phát triển. Vì vậy, ăn loại nấm này như một cách điều trị bổ sung đối với người bị ung thư vú, ung thư bạch cầu và ung thư tuyến tiền liệt.

Ngoài ra, theo các tác giả nghiên cứu, chúng có chứa alpha-glucan được gọi là Hexoza tương quan với hợp chất (AHCC) – một hỗn hợp các axit amin, polysaccaradit và khoáng chất. Hợp chất này chỉ có trong nấm, chúng có vai trò rất lớn trong việc chống lại khối u, đặc biệt ung thư cổ tử cung.

4. Ngăn chặn độc tố của vi khuẩn lao

Lentinan trong nấm có khả năng giúp những người bị lao phổi chống lại độc tố của vi khuẩn lao. Nếu sử dụng Lentinan 1 g/ngày, mỗi tuần 2 lần thì tỷ lệ opsonin trong máu rất cao, có thể ngăn chặn hoàn toàn độc tố của vi khuẩn lao trong cơ thể.

5. Giúp giảm cân, thon dáng

Trong 100g nấm đông cô chỉ có 34 calorie, ít hơn nhiều so với hầu hết các loại rau khác và chỉ chứa khoảng 0,5g chất béo nhưng lại cung cấp 2,5g chất xơ, giàu hàm lượng nước giúp bạn có cảm giác ăn no, rất thích hợp làm thực phẩm giảm cân. Theo một nghiên cứu được công bố trong tạp chí American Journal of Clinical Nutrition năm 2010, trong 1,800g nấm đông cô nấu chín có khoảng 515 IU vitamin D, thúc đẩy cơ thể giảm trọng lượng.

Trong khi áp dụng chế độ ăn giảm cân, hệ thống miễn dịch của bạn có thể bị ảnh hưởng. Hợp chất lentinan trong nấm sẽ giúp tăng cường và trợ giúp hệ thống miễn dịch, bảo vệ cơ thể khỏi nhiễm trùng, cảm lạnh và cúm.

6. Chăm sóc làn da hoàn hảo

Nấm đông cô được dùng trong đời sống của người Châu Á hàng nghìn năm để giảm viêm, cải thiện sức sống và tăng độ đàn hồi của da. A-xít kojic chiết xuất từ nấm, thành phần này thay thế chất hydroquinone, giúp tẩy trắng da, làm mờ dần các vết sẹo thâm và đốm đồi mồi. Hiện nay thường được sử dụng nhiều trong các loại mỹ phẩm chăm sóc da.

HITA hướng dẫn cách sơ chế nấm đông cô khô

1. Cách khử mùi

 – Chuẩn bị:

• Muối
• Rượu

 – Thực hiện

• Nấm đông cô ngâm nở để qua đêm
• Khi ngâm lưu ý quay phần gộc nấm tiếp xúc với mặt nước
• Xả nấm nhiều lần và bóp nước sau mỗi lần xả nước
• Nấu nước sôi, cho nấm vào luộc chừng 2 phút nêm rượu nấu ăn. Nấu 15 phút nữa nấm mềm hoàn toàn.

2. Cách rửa và ngâm

• Nấm hương khô là nấm đã được sấy khô rồi nên trước khi chế biến bạn cần ngâm nước cho nấm nở. Ngâm nấm ngập trong nước trong 8 giờ hoặc để qua đêm.
• Cắt bỏ chân nấm.  Phần chân nấm rất cứng nếu để lại khi nấu ăn sẽ không ngon. Nên bạn cần loại bỏ những phần cứng hoặc toàn bộ chân nấm.
• Loại bỏ những hạt cát, bụi khỏi nấm dưới vòi nước.
• Xả nấm nhiều lần và vắt nhẹ nước bằng tay sau mỗi lần xả nước

Mẹo: Cắt bỏ chân nấm, Mũ nấm cắt đôi rồi ngâm chúng với nước nóng. Với cách này, nước nóng sẽ giúp nấm đông cô mau nở hơn nhưng làm giảm hương vị của chúng. Tuy nhiên, nếu muốn nhanh chóng thì đây chính là sự lựa chọn của bạn. Cho thêm tí muối vào nước ngâm nấm. Với cách làm này bạn sẽ dễ dàng loại bỏ những bụi bẩn khỏi chúng.

Một số món ăn chay được chế biết từ nấm đông cô

Nấm đông cô có mùi vị đặc trưng và thơm ngon hơn gấp 4 – 10 lần những loại nấm thông thường. Với cấu trúc dai dai, mềm mềm như thịt và hương thơm mùi gỗ, chúng trở thành nguyên liệu không thể thiếu trong nhiều món ăn ngon.

 1. Nấm đông cô có nhồi đậu hũ

– Nguyên liệu: 0.5kg gồm su su. bắp cải, cà rốt(chia lượng đều nhau), 15 tai nấm đông cô to đều nhau, nửa chén đậu xanh đãi vỏ nấu chín, 1 muỗng bột năng, muối tiêu dầu ăn, 100g đậu hũ tươi.

– Cách làm:

• Su su, bắp cải, cà rốt, cắt nhỏ nấu với 1 lít nước, hầm nhỏ lửa (lấy khoảng 1 bát làm nước dùng chay).
• Nấm đông cô rửa qua nước lạnh, thả ngâm trong nước ấm nóng cho vừa nở mềm vớt ra để ráo, cắt bỏ cuống rễ, ướp trộn với chút muối, tiêu, 1 muỗng súp dầu ăn. Để nguyên tai nấm.
• Đậu xanh và đậu hũ bóp nhuyễn cùng chút muối, tiêu (có thể cho vào cối giã mịn).
• Sau đó, nhồi hỗn hợp đậu xanh, đậu hũ vào trong lòng mỗi tai nấm, đắp vun cho nổi phồng đẹp mắt. Hấp cách thủy khoảng 10 phút sau khi nước sôi.

 2. Nấm đông cô tươi xào cải thìa

– Nguyên liệu:

200g nấm đông cô tươi, 200g cải thìa, 100g cà rốt, 30g gừng non, 2 thìa cà phê hạt nêm nấm, 1 thìa dầu hào chay, 1 thìa cà phê đường, 1 thìa súp bột năng, 100ml nước dùng nấm, 1 thìa cà phê dầu mè, 1 thìa súp dầu ăn.

– Cách làm:

• Nấm đông cô tươi rửa sạch, cắt khía ở đầu nấm cho đẹp và thấm gia vị. Cải thìa cắt bỏ gốc và lá già, để nguyên cây rửa sạch chẻ đôi. Luộc sơ cái và nấm, vớt ra để ráo.
• Gừng non gọt vỏ, cắt lát mỏng.
• Bắc chảo lên bếp, cho dầu ăn vào, cho gừng và nấm vào xào 2 phút. Cho tiếp ít nước dùng nấm, nêm hạt nêm nấm, đường dầu hào và dầu mè vừa ăn. Hòa bột năng với ít nước lạnh, cho vào từ từ để tạo độ sệt.
• Xếp cải thìa xào nấm ra đĩa, cho hỗn hợp vừa xào lên, dùng nóng.

Việc ăn loại nấm này mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Đó là lý do chúng từng là từ điển ẩm thực của rất nhiều bà nội trợ, xuất hiện thường xuyên trong các bữa ăn châu Á.

Nhà hàng chay HITA – HITA Vegan Restaurant.

Ăn chay chính là phương thức tiêu thụ hợp lý và giàu tình thương nhất.

Các tìm kiếm liên quan đến nấm đông cô

• nấm đông cô kị gì
• nấm đông cô tươi
• nấm đông cô khô ngâm bao lâu
• nấm đông cô khô bao nhiêu 1kg
• nấm đông cô tươi nấu canh
• nấm đông cô và nấm hương
• nấm đông cô kho chay
• nấm đông cô kho đậu hủ