Cảm quan về các hạt cà phê trên thế giới

Cảm quan về các hạt cà phê trên thế giới

Phần lớn, cây cà phê được trồng xung quanh đường xích đạo của trái đất, giữa chí tuyến Bắc và chí tuyến Nam nơi có các điều kiện quan trọng cần thiết để cây cà phê phát triển như khí hậu ôn đới hoặc nhiệt đới, không có sương giá, nhiều nắng và nhiều nước, trên một nền đất ẩm, màu mỡ, thoát nước tốt dưới tán râm mát, nhận đủ ánh nắng mặt trời mỗi ngày. Và tất nhiên, những điều kiện này gần như chỉ hội tụ ở một độ cao nhất định, càng lên cao – miễn không có băng giá, cà phê càng có xu hướng phát triển tốt hơn.

Điều gì ảnh hưởng đến chất lượng và hương vị cà phê?

Cà phê không phải một sản phẩm thương mại thông thường. Cà phê được trồng ở Colombia sẽ không giống cà phê được trồng ở Brazil. Cà phê arabica ở Trung Mỹ không thể thay thế cho cà phê arabica được trồng ở Đông Phi. Cà phê robusta được trồng ở Uganda không thể thay thế cho cà phê robusta trồng ở Việt Nam. Tùy thuộc vào điều kiện tự nhiên, quy trình trồng trọt, chế biến mà hạt cà phê được trồng ở từng vùng sẽ mang đến cho người thưởng thức trải nghiệm hương vị khác biệt, mới mẻ và đa dạng.

Có lẽ vì thế mà hành trình tìm kiếm, khám phá hương vị các loại cà phê trên thế giới vẫn luôn thu hút nhiều người quan tâm, yêu thích đến vậy. Hôm nay, Hita sẽ giới thiệu đến bạn những vùng trồng cà phê nổi tiếng trên thế giới và những yếu tố tạo nên nét đặc biệt trong tách cà phê của từng vùng.

Bắc Mỹ và Caribe

Quần đảo Hawaii

Hawaii là một trong những vùng trồng cà phê nổi tiếng nhất thế giới, và nổi tiếng nhất là vùng Kona trên Big Island với hơn 800 trang trại cà phê tại Bắc và Nam Kona. Các trang trại cà phê nằm trên sườn dốc của hai ngọn núi lửa đang hoạt động: Hualalai và Mauna Loa.

Khí hậu ở Kona được thiên nhiên ưu ái tạo điều kiện để cây cà phê phát triển những hương vị tốt nhất, với đất núi lửa khoáng sản phong phú, ít gió, cùng với một hệ sinh thái cây che phủ trên sườn dốc. Buổi chiều, bóng râm từ những đám mây nhiệt đới tạo thành một mái che tự nhiên bảo vệ cây cà phê khỏi nắng gắt. Đồng thời, những trận mưa rào thường xuyên trên đảo mang lại cho cây lượng mưa vừa phải.

Cà phê Kona được chăm sóc và chế biến cẩn thận để tạo ra một tách cà phê hương vị tinh tế và mùi thơm nồng nàn. Với chất lượng tuyệt hảo, cà phê Kona có giá thành rất đắt và cực kì hiếm trên thị trường vì chỉ được sản xuất với sản lượng rất thấp và việc sử dụng nhãn hiệu ‘100% Kona’ được luật pháp kiểm soát cẩn thận.

Mexico

Những cây cà phê đầu tiên được du nhập vào Mexico vào khoảng năm 1785. Hầu hết cà phê ở Mexico được sản xuất bởi các nông hộ nhỏ, thay vì các chuỗi trang trại lớn, tuy nhiên, với hơn 100.000 nông dân trồng cà phê, Mexico được xếp hạng là một trong những quốc gia sản xuất cà phê lớn nhất trên thế giới. Hầu hết các trang trại đều ở các bang miền Nam như Chiapas, Oaxaca và Veracruz. Nhìn chung, một tách cà phê Mexico mang lại hương thơm tuyệt vời và độ sâu trong hương vị. Đây là một loại cà phê phù hợp cho rang đậm (Dark Roast) và thường được sử dụng để kết hợp với các hạt cà phê khác.

Trung Mỹ

Guatemala

Mặc dù có lẽ không nổi tiếng như một số nước láng giềng Trung và Nam Mỹ nhưng cà phê của Guatemala đặc biệt được nhiều người ưa thích bởi hương vị đậm đà, có chiều sâu của nó. Có ba vùng trồng trọt chính – Antigua, Atitla và Huehuetanango. Antigua có lẽ là vùng sản xuất cà phê nổi tiếng nhất ở Guatemala, và là một trong những vùng nổi tiếng nhất trên thế giới.

Khí hậu nơi đây nhiều nắng, ít mưa hơn các vùng khác, và còn được bao quanh bởi ba ngọn núi lửa lớn là Agua, Fuego và Acatenango. Đất núi lửa giúp giữ lại độ ẩm tốt hơn tạo điều kiện thuận lợi cho cây cà phê. Cà phê Antigua được xem là có được những phẩm chất điển hình của cà phê Guatemal.

Khác với Antigua, Atitla nhận được lượng mưa lớn quanh năm, đồng thời, những cây cà phê ở đây được trồng và phát triển trên đất núi lửa màu mỡ nên cho hương vị phong phú hơn.

Huehuetanango cũng là một trong những khu vực nổi tiếng của Guatemala với ngọn núi lửa cao nhất ở Trung Mỹ rất thích hợp để trồng cà phê. Đồng thời, Huehuetenango nằm cận biên giới Mexico, tận hưởng được các luồng gió nóng từ đồng bằng Tehuantepec của Mexico’s nên cây cà phê ở đây dù sinh trưởng rất cao những cũng không bị ảnh hưởng bởi sương muối.

Costa Rica

Với body trung bình và độ chua cao, cà phê Costa Rica thường được mô tả là có độ cân bằng hoàn hảo. Cà phê chủ yếu được trồng trong các trang trại nhỏ. Một trong những chi tiết sản xuất khác biệt của Costa Rica là cà phê ở đây được đo bằng thể tích chứ không phải trọng lượng. Sau khi thu hoạch, cà phê được mang đến và đong vào các hộp kim loại được gọi là “cajuelas” – hay thùng chứa, cứ 20 cajuelas tương đương với 100 pound (khoảng 45.3kg)

Quả cà phê được hái khi chín đều vừa to vừa nặng hơn so với quả chưa chín hoặc quá chín, có nghĩa là sẽ cần ít quả hơn để lấp đầy một cajuelas và sẽ mang lại giá bán tổng thể cao hơn cho người trồng cà phê. Điều này gián tiếp thức đẩy nông dân cải thiện chất lượng cà phê, từ đó tạo nên danh tiếng cho cà phê hảo hạng của Costa Rica.

Nam Mỹ

Colombia

Colombia có lẽ là nước sản xuất cà phê nổi tiếng nhất thế giới và đứng thứ hai trên toàn thế giới về sản lượng hàng năm. Cà phê Colombia từ lâu đã nổi tiếng bởi khả năng đứng độc lập mà không cần trộn với bất kỳ hạt cà phê nào để tạo sự cân bằng về vị. Hương vị cà phê ở đây rất đa dạng, từ đậm đà đến ngọt ngào, hương chocolate nổi bật, vị caramel, táo hay trái cây mọng nước.

Sự khác biệt trong hương vị cà phê Colombia chủ yếu do khí hậu tuyệt vời, thổ nhưỡng hoàn hảo và tâm huyết chăm sóc của con người. Người Colombia tâm niệm, họ được ban phước cho sự đa dạng sinh học tuyệt vời, khí hậu và địa lý lý tưởng để trồng nên loại cà phê Arabica thơm ngon nhất thế giới. Nằm gần đường xích đạo – một vị trí độc nhất để có thể thu hoạch cà phê hai mùa trong một năm, do đó Colombia có thể cung cấp cà phê tươi quanh năm. Vì luôn xem cà phê là loại hạt mang đến phước lành, trong hàng trăm năm, người Colombia đã chăm sóc, thu hoạch cà phê bằng tất cả lòng trân trọng và tâm huyết. Họ không sử dụng máy móc mà tự tay chọn hái những hạt cà phê đã chín, vậy nên cà phê xuất xứ từ Colombia luôn đạt chất lượng đồng nhất.

Brazil

Brazil là quốc gia sản xuất cà phê lớn nhất trên thế giới, chiếm khoảng 30% lượng cà phê thương mại trên toàn cầu. Có thể nói Brazil được mẹ thiên nhiên ưu đãi rất nhiều khi tọa lạc trên vành đai cà phê với thời tiết mát mẻ quanh năm, nắng không quá gắt, lượng mưa nhiều và đặc biệt là sự thay đổi nhiệt độ trong ngày. Ngày nóng, đêm mát lạnh cộng thêm tính nhiệt đới của vùng đã kích thích chất hóa học tự nhiên của hạt cà phê là axit hữu cơ, hợp chất thơm và đường. Nhờ đó tạo ra hương vị cà phê thơm ngon mang đậm hương Tropical với vị chua nhẹ nhàng, thanh tao và hương trái cây tinh tế không đâu có được.

Ngoài ra, độ cao của địa hình cũng là yếu tố quyết định chất lượng hạt cà phê Brazil. Phần lớn hạt cà phê thơm ngon nhất tại Brazil được trồng ở địa hình cao. Điều này ảnh hưởng nhiều đến mức cùng giống cà phê và chỉ trồng cách nhau vài chục mét nhưng cây ở độ cao cao hơn lại ngon hơn cây trồng ở độ cao thấp hơn. Độ cao được cho là lý tưởng nhất là từ 1300-1400m so với mực nước biển.

Đông Phi

Ethiopia

Ethiopia là điểm sáng trong việc cung ứng số lượng lớn cà phê với chất lượng cao tới nhiều nơi trên toàn cầu. Vùng đất này được đánh giá là nơi có điều kiện thuận lợi nhất để trồng cà phê. Để tạo nên những hương vị thơm ngon, cà phê Ethiopia ít nhiều phụ thuộc vào thổ nhưỡng, điều kiện ươm trồng tốt. Với độ cao 1500 – 2000m, đây được xem là độ cao lý tưởng để trồng giống cây cà phê này, cùng thời tiết mát mẻ quanh năm, lượng mưa dồi dào và nắng không quá gắt cũng là điều kiện tốt cho cây cà phê phát triển mạnh, cho năng suất cao nhất.

Cà phê Ethiopia có mùi hương đặc biệt khiến người ta khó có thể quên được. Đó có thể là một chén trà hoa bí ẩn, tinh tế có thể đánh thức bất cứ ai. Nó cũng có thể bật lên được những hương thơm ngọt ngào của các loài hoa và hương cam quýt mạnh mẽ, có thể kể đến những hương hoa như hoa nhài, hoa hồng, hoa cam bergamot. Đã thế, có những loại cà phê Ethiopia có thể khiến bạn không nhận ra là mình đang uống cà phê, khi mà nó có hương thơm của trà rất nhẹ, độ chua sáng nổi bật kết hợp với vị ngọt ngào mật ong, và gần như không có vị đắng.

Kenya

Hầu hết cà phê của Kenya đều thuộc giống Arabica và được trồng trên nền đất núi lửa của các cao nguyên có độ cao từ 1400m đến 2000m so với mực nước biển – độ cao này đủ điều kiệncho tiêu chuẩn cà phê Strictly High Grown (SHG). Những khu vực trồng cà phê này tồn tại cùng một hệ sinh thái rừng tự nhiên với sự có mặt của nhiều động vật hoang dã khác nhau.

Cà phê Kenya nổi tiếng và được yêu thích ở cả Hoa Kỳ và Châu Âu. Tách cà phê ở đây có vị chua trái cây rõ nét cùng với body và hương thơm phong phú. Tuy nhiên, tại các vùng trồng cà phê khác nhau, mỗi giống cà phê Kenya lại thể hiện những sự khác biệt đáng kể về hương vị. “Một cốc sinh tố đầy quả mọng với vài lát cam chanh.” Đó là những cảm nhận vị giác đặc trưng mà một cốc cà phê Kenya sẽ đem lại cho người uống.

Tây Phi

Bờ Biển Ngà

Bờ Biển Ngà là một trong những quốc gia sản xuất cà phê Robusta lớn nhất thế giới, loại cà phê này có mùi thơm nồng, vị nhẹ và có độ chua. Cà phê này phù hợp cho rang đậm, vì vậy chúng thường được sử dụng trong pha cà phê espresso.

Bán đảo Ả Rập

Yemen

Ở đất nước đầu tiên cà phê được trồng đại trà, cà phê vẫn được trồng theo phương thức lâu đời, đã được kiểm chứng hàng thế kỷ. Trong những ruộng bậc thang nhỏ của các trang trại gia đình, hầu như lúc nào bạn cũng có thể tìm thấy một vài cây cà phê. Vì vùng đất khô cằn này khan hiếm nước nên hạt cà phê trồng ở đây có xu hướng nhỏ hơn, kích thước và hình dạng bất thường hơn. Việc thiếu nước cũng khiến quả cà phê bị khô sau khi thu hoạch. Vì thế, cà phê Yemen có hương vị đặc biệt sâu, đậm đà và không giống bất kì loại cà phê nào khác.

Vào thời cổ đại, khi cà phê được vận chuyển từ cảng Mocha nổi tiếng của Yemen đến các điểm đến trên toàn thế giới, từ Mocha đã được sử dụng để nói về cà phê Ả Rập. Người Hà Lan đã kết hợp cà phê Ả Rập với cà phê được trồng trên đảo Java để cho ra hỗn hợp cà phê đầu tiên – một loại cà phê vẫn còn nổi tiếng đến ngày nay – Mocha Java.

Châu Á

Indonesia

Indonesia, một trong những quốc gia lớn nhất thế giới, bao gồm hàng nghìn hòn đảo. Một số hòn đảo lớn – Sumatra, Java và Sulawesi – được biết đến trên khắp thế giới với chất lượng cà phê hảo hạng. Cây cà phê được du nhập vào Indonesia bởi thực dân Hà Lan vào thế kỷ 17, và quốc gia này đã sớm dẫn đầu về sản lượng của thế giới. Ngày nay, các trang trại cà phê nhỏ có diện tích 1-2 mẫu Anh chiếm ưu thế và hầu hết được chế biến khô. Cà phê Indonesia được chú ý là có vị chua ngọt khá mượt mà với tông ngọt cao. Không chỉ thế, cà phê nơi đây còn có một số vị thảo mộc ngâm mật ong thơm ngọt. Và cả cà phê Việt Nam và Indonesia đều có thể đem lại một cảm giác vô cùng tròn đầy cùng hậu vị ngọt dài lâu ấn tượng.

Việt Nam

Cà phê đến Việt Nam vào giữa thế kỷ XIX khi các nhà truyền giáo người Pháp mang cây Arabica từ đảo Bourbon và trồng quanh miền Bắc. Gần đây, cà phê đã được du nhập trở lại và trở thành ngành công nghiệp cà phê phát triển nhanh chóng đến mức Việt Nam trở thành một trong những nhà sản xuất lớn nhất thế giới. Các trang trại nhỏ nằm ở phía Nam của đất nước chủ yếu sản xuất cà phê Robusta với độ chua và sánh nhẹ.